Yaprak Örneklemesi ve Önemi
Bitkinin beslenme durumunu saptamak için genel olarak yaprakları analiz edilmektedir. Bitki analizleri, bitkinin tamamının veya belirli bir aksamının element içeriğini ortaya koyan bir teknik olmakla birlikte araştırma amaçlı veya tarla koşularında mevcut olan beslenme bozukluklarını anlama ve gidermede olduğu gibi dolaylı da olsa toprağın verimlilik durumunun anlaşılmasında da önemlidir. Yaprak analizi ile bitkide, azot, fosfor, potasyum, kalsiyum, magnezyum, kükürt, demir, bakır, çinko, mangan, bor, sodyum, klor ve molibden gibi makro ve mikro besin element içerikleri belirlenmektedir.
Bitkilerde olası beslenme bozuklukları, gelişim geriliği, yapraklarda küçülme ya da şekil bozuklukları, sürgün sayısında azalma, sürgün boyunun kısalması, yapraklarda renk değişiklikleri olarak ortaya çıkmaktadır. Ancak çok şiddetli besin dengesizliği olduğu durumlarda eksiklik semptomları ortaya çıkmakta ve bu semptomlar belirlenebilmektedir. Beslenme bozukluklarının, özellikle beslenme noksanlıklarının hızlı bir şekilde teşhis edilmesi, verimin ve kalitenin arttırılması için bir önem taşımaktadır. Yaprak analizleri ile ayrıca söz konusu bitki için hazırlanmış gübre programlarının kontrolü de sağlanmış olmaktadır. Yetiştirme sezonu boyunca yapılan toprak ve yaprak analiz sonuçlarına göre bitkinin spesifik besin ihtiyacı izlenir ve besin ihtiyacı giderilerek, üretimin sürdürülebilirliği sağlanır.
Yaprak analizinde başlıca 2 amaç gözetilmektedir.
Yaprakların Torbalanıp Etiketlenmesi
Örnekler alındıktan sonra naylon torbalara konulur. Örnek alma formu kurşun kalemle doldurulur. Torbaya konularak etiketi yazılır ve torba zımbalanır veya iple bağlanır. Etiketlenen yaprak örnekleri en kısa zamanda laboratuvara analiz için gönderilmesi gerekmektedir. Şayet o gün gönderme imkânı yok ise toplanan örnekler en geç 4 saat içerisinde buzdolabına konmalıdır. Buzdolabı +4 0C`de tutulmalıdır.
Yaprak Örneğinin Alınması
Her bitki için uygun fizyolojik dönemde; arazi içerisinde U veya X şeklinde yürünerek arazi büyüklüğüne ve bitki çeşidine göre yeteri kadar bitkiden örnek alınmalıdır. Karışık örnek alınmamalıdır. Alınan yaprak örneklerinin tür ve çeşit özellikleri aynı olmalıdır. Yaprak örneklerinin alınmasında; hangi yaprakların, hangi dönemde alınacağı son derece önemlidir.
Bitki Türü |
Gelişme Dönemi |
Numune Alınacak Kısım |
Adet |
---|---|---|---|
|
Fide dönemi 30cm'den küçük |
Üst aksamın tümü |
20 - 30 |
Tepe püskül öncesi |
Tepe yapraklarının çıktığı noktanın hemen altında |
15 - 25 |
|
Koçan püskül çıkışına kadar |
Koçanın çıktığı boğumdaki yaprağın tümü |
15 - 25 |
|
|
Fide dönemi 30cm'den küçük |
Üst aksamın tümü |
50 - 100 |
Başaklanma öncesi |
Tepeye yakın olgunlaşmış 4 yaprak |
40 - 50 |
|
Mera ve Yem Bitkileri |
Başaklanma öncesi |
En yukarıdaki olgunlaşmış 4 yaprak |
40 - 50 |
Yonca |
Çiçeklenme öncesi veya sırasında |
Bitki boyunun tepeden itibaren 1/3 olgunlaşmış yaprak ayası |
40 - 50 |
Şeker Pancarı |
Mevsim ortası |
Merkezdeki en genç yaprak ile dıştaki en yaşlı yaprak arasında |
30 - 40 |
Pamuk |
İlk çiçek öncesi veya ilk tarak görülünce |
Ana gövdede gelişimini tamamlamış en genç yaprak |
30 - 40 |
Patates |
Çiçek öncesi veya başlangıcında |
Büyüme ucundan itibaren 3 - 6 yaprak |
20 - 30 |
Domates |
Çiçeklenme öncesi veya sırasında |
Büyüme ucundan itibaren 3. veya 4. yaprak |
20 - 25 |
Fasulye |
İlk çiçek öncesi veya başlangıcında |
Bitkinin tepesinde tamamen gelişmiş 2 - 3 yaprak |
20 - 30 |
Yapraklı sebzeler |
Gelişme dönemi ortası |
Olgunlaşmış en genç yaprak |
35 - 50 |
Bostan |
Meyve tutumu öncesi gelişme dönemi başlangıcı |
Ana gövdedeki yukarı doğru bölümdeki en genç olgun yaprak |
20 - 30 |
Bezelye |
İlk çiçeklenme sırası veya öncesi |
Tepeden itibaren 3. boğumdaki yaprak |
30 - 60 |
Kök sebzeleri |
Kök ve baş irileşmeden önce |
Olgunlaşmış en genç yaprak ve sapı |
20 - 30 |
Lahana, marul, vb. |
Baş oluşumundan önce |
Ortadan itibaren dışa doğru olgunlaşmış en genç yaprak |
10 - 20 |
Sert ve yumuşak çekirdekliler |
Gelişme dönemi ortası |
Aynı yılın sürgünlerinden en aşağısına yakın |
50 - 100 |
Ceviz |
Çiçeklenmeden 6 - 8 hafta sonra |
Terminal sürgünlerdeki yapraklar üzerinde |
30 - 45 |
Turunçgiller |
Gelişme mevsimi ortası |
O yılın en son gelişmiş ve meyvesiz sürgünlerdeki |
20 - 30 |
|
Çiçeklenme dönemi sonu |
Meyve salkımlarına bitişik yaprakların sapı |
60 - 100 |
Gelişme mevsimi ortası |
Yan sürgünlerdeki en genç olgunlaşmış yapraklar |
20 - 40 |
|
Çay |
Çiçeklenme zamanı |
Bitkinin tepesindeki ilk 2 - 4 yaprak ayası |
30 - 45 |
Çilek |
Gelişme dönemi ortası |
Gelişmesini tamamlamış en genç yapraklar |
30 - 45 |
Zeytin |
Çiçeklenmeden 6 hafta sonra |
Sürgünlerin ortasındaki olgun yaprak çiftleri |
50 - 100 |
Ürününüz bol, kazancınız bereketli olsun.
Zir. Müh. Kübra Eke - Ocak 2021