Mısır Koçan Kurdu

Mısır Koçan Kurdu

Mısır Koçan Kurdu

(Sesamia nonagrioides Lefebvre, Sesamia cretica Lederer)

Tanımı, Yaşayışı ve Zarar Şekli

Erginleri bir kelebek olup, kanat açıklığı 28-33 mm’dir. Sesamia nonagrioides’in ön kanatları açık sutlu kahverengimsi deve tu¨yu¨ rengindedir. Sesamia cretica’nın ön kanatları ise soluk sarımsı, bej renktedir. Arka kanatlar gu¨mu¨şi beyaz veya ipeğimsi beyaz renktedir. Vu¨cut, 14-17 mm uzunluğunda ve pembe-sarı tu¨ylerle örtu¨lu¨du¨r. Erkek bireylerde antenler tarak, dişilerde ise ip şeklindedir.

Yumurtaları u¨stten hafif basık, yuvarlak şekilli ve yaklaşık 10 mikron bu¨yu¨klu¨ğu¨ndedir. Yumurtaları ku¨meler halindedir. Yumurtalar ilk bırakıldığında açık krem renginde olup, açılmaya yakın renk koyulaşır. İlkbaharda pupa olup, mart sonu ve nisan başlarında kelebek olurlar. Erginler, çıkıştan 1 gu¨n sonra çiftleşmeye ve çiftleştikten 1-2 gu¨n sonra, yumurtalarını bırakmaya başlarlar. Bu dönemde zararlının ana konukçusu olan mısır ve sorgum henu¨z tarlada bulunmadığından, yumurtalarını buğday bitkisine, yabani buğdaygillere ve su kamışına bırakırlar.

Mısır Koçan Kurdu’nun larvaları, mısır bitkisinin genç fide döneminden başlayarak, yaprak, gövde, koçan ve tepe pu¨sku¨llerinde beslenerek zarar yapmaktadır. Yapraktaki zararı, daha çok helezon gelişme döneminde olur ve bu yapraklarda karşılıklı delikler oluşur. Larvalar gövde ve koçanda açtıkları deliklerden girerek galeriler meydana getirir ve ileriki dönemlerde gövdeyi boşaltırlar. Deliklerden taze sulu, hızar talaşı gibi pisliklerini dışarı atarlar. Su¨t olum döneminde koçanların içine girerek taneleri yemek suretiyle tahrip ederler ve sapta olduğu gibi galeriler açarlar. Ayrıca, çıkardıkları dışkı maddelerinde fungal etmenler gelişerek, koçan içindeki tanelerin tamamının da zarar görmesine sebep olurlar.

Mısır Koçan Kurdu ile mu¨cadele yapılmadığı takdirde, %80-100’e varan oranda u¨ru¨n kaybı meydana gelebilmektedir.

Mısır Koçan Kurdu Mu¨cadelesi

Ku¨ltu¨rel Önlemler

• Hasat sonrası arta kalan mısır sapları ve kökleri parçalanıp imha edilmelidir.
• Tarla derin su¨ru¨lerek, bitki artıklarında kışlayan larvaların derine gömu¨lmesi sağlanmalıdır. Böylece ergin çıkışı önlenmiş olur.
• İkinci u¨ru¨n mısırda erken ekim Mısır Koçan Kurdu zararını azaltır.

Biyolojik Mu¨cadele

Ülkemizde yapılan çalışmalar sonucunda Mısır Koçan Kurdu’nun bazı doğal du¨şmanları tespit edilmiştir. Bunlardan Telenomus busseolae çok etkin bir yumurta parazitoiti olarak belirlenmiştir. Çukurova’da ilaçlama yapılmayan bazı alanlarda Mısır Koçan Kurdu yumurtalarında %100’e varan oranlarında doğal parazitlenme göru¨lmektedir.

Yumurta parazitoitlerinin ve diğer doğal du¨şmanlarının korunması ve popu¨lasyonlarının arttırılması için gerekli tedbirler alınmalıdır. Doğal du¨şmanların yoğun olduğu yerlerde kimyasal mu¨cadeleden mu¨mku¨n olduğunca kaçınılmalıdır. Mısır tarlalarında zararlılarla mu¨cadele amacı ile gelişi gu¨zel yapılan ilaçlamalar, doğal du¨şmanları olumsuz yönde etkilemekte ve doğal dengenin bozulmasına yol açmaktadır. Bu da zararlıların zarar oranını artırmaktadır.

Kimyasal Mu¨cadele

Ülkemizde, birinci u¨ru¨n mısırlarda, genellikle zararlı yoğunluğu du¨şu¨k olduğundan ilaçlamaya gerek duyulmamaktadır. Ancak, bulaşık bitki sayısı %5 ve u¨zerinde ise kimyasal mu¨cadele uygulanmalıdır.İkinci u¨ru¨n mısırlarda, ışık tuzaklarında yakalanan ergin sayısı 5-10 adet/hafta olduğunda ve zararlıya ait ilk yumurta ku¨meleri göru¨ldu¨ğu¨ andan itibaren ilk ilaçlamaya başlanır ve ovipozisyon su¨resine ve ilaçların etki su¨resine bağlı olarak 10-15 gu¨n ara ile ikinci ve u¨çu¨ncu¨ ilaçlama yapılabilir.

İlaçlama bitki fenolojisine uygun bir yer aleti ile yapılmalıdır. Silajlık ve taze tu¨ketim amacı ile u¨retilen mısırlarda kimyasal mu¨cadele önerilmemektedir.

Mısır Koçan Kurdu İçin Kullanılabilecek İlaçlar

Ürününüz bol, kazancınız bereketli olsun.

Zir. Müh. Kübra Eke- Şubat 2021