Agrovizyon

SERT ÇEKİRDEKLİ MEYVELERDE YAPRAKDELEN (ÇİL) HASTALIĞI

24 09 2021, Cuma

827

TANIMI

Bir mantar hastalığıdır. Buna kızıl leke hastalığı da denir. Sert çekirdekli meyve ağaçlarında görülür. Fungus kışı genellikle tomurcuk ve dallarda miselyum halinde geçirir. Primer enfeksiyonlar konidiosporlar ile gerçekleşir ve hastalanmış tomurcuklar ile kanserler enfeksiyon kaynaklarıdır. Enfekteli sürgün ve yapraklar ise sekonder enfeksiyon kaynaklarıdır. Bu sürgünlerde oluşan zamk akıntısı içinde konidiosporlar bulunur. Zamk akıntısının yağmurla erimesi ile konidiosporlar yayılır. Yeni enfeksiyonların oluşması için yağmur şarttır. Etmen tüm yıl boyunca hasta tomurcuklarda kalabilmektedir.

HASTALIK BELİRTİLERİ

Hastalık sert çekirdekli meyve ağaçlarının yaprak, meyve, tomurcuk ve genç dalları üzerinde belirti oluşturur. Meyve enfeksiyonları özellikle kayısılarda önemlidir. İklim koşullan uygun olduğunda diğer türlerde de meyve enfeksiyonları görülebilir.

Genç yaprak üzerinde oluşan lekeler ilkönce 1 mm çapında yuvarlak, kırmızı renkli olup etrafı açık renkte bir hale ile çevrilidir. Daha sonra bu lekeler kahverengimsi merkezli, kızıl kahverengi, yaklaşık 3 mm çaplı lekeler haline dönüşür. Bu lekeli kısımlar 5-10 gün sonra dökülür ve yaprakta delikler oluşur. Bazen birbirine bitişik lekeler birleşip dökülür, çapı 1 cm'yi bulan delikler görülebilir. Etmen yaprak saplarını ve orta damarı da enfekte etmektedir.

Kayısı meyveleri üzerindeki lekeler 1–2 mm çapında, yuvarlak ve dağınık olup. Genellikle meyvenin sapa yakın yanak kısmında oluşur. Bazen lekeler birleşerek tüm meyve yüzeyini kaplayabilir. Başlangıçta, lekelerin ortası koyu kırmızı, etrafı açık kırmızımsı renktedir. Bu lekeler zamanla şişkinleşir, ortaları çöker ve koyu kahverengine veya koyu kırmızı renge dönüşür.

Kiraz meyvelerinde 2–3 mm çapında çöküntüler ve etrafında açık renkte hale oluşur. Bu belirtiler, meyvelerde yeşil ve olgunlaşma dönemlerinde görülebilir.

Fungus, tomurcuklarda da zarar oluşturmaktadır. Sonbahar ve kışın enfekte olan tomurcuklar ilkbaharda uyanma başlayınca, dokunulduğunda dökülmemeleri ile sağlam tomurcuklardan ayırt edilebilir. Başka nedenlerle ölmüş olan tomurcuklar ise küçük bir dokunmayla dökülmektedir.

Fungus, sürgünler üzerinde yuvarlak, kahverengi-kırmızı renkte lekeler oluşturur. Genç sürgünlerde oluşan lekeler kısa sürede zamk çıkararak küçük kanser yaralarına dönüşürler.

Hastalık etmeni yapraklara, tomurcuklara, sürgünlere zarar vermekte, meyvenin kalite ve kantitesinin düşürmesine neden olmaktadır. Kayısıda lekeli meyvelerin pazar değeri düşer ve verimde %30-60 azalmaya neden olmaktadır.

Hastalık sert çekirdekli meyvelerin yetiştirildiği tüm bölgelerde görülebilir.

HASTALIĞIN GÖRÜLDÜĞÜ BİTKİLER

Kayısı, şeftali, kiraz, vişne, badem, erik ve karayemiştir.

MÜCADELESİ

Kültürel Önlemler

Sonbaharda hastalıklı tomurcukları bulunduran dallar sağlam kısımdan budanıp. İmha edilmelidir.

Kimyasal Mücadele

İlaçlama zamanı

1. ilaçlama: Sonbaharda, yaprak dökümünden hemen sonra.

2. ilaçlama: İlkbaharda çiçek tomurcuklan kabardığı dönemde, çiçekler açmadan önce yapılır.

Kayısılarda ilave olarak, meyvelerde çanak yaprak ve erkek organ tablası meyvenin ucuna sıyrılırken 3. ilaçlama yapılmalıdır.

İlaçlar tüm bitki aksamını kaplayacak şekilde uygulanmalıdır.

Kimyasal Mücadelede Kullanılacak İlaçlar ve Dozları

Etken madde ve oranı	Dozu (100 lt suya)
Bordo Bulamacı	2kg+1 kg (1.İlaçlama dormant dönem de), 2. İlaçlama normal dönemde 500 -1000 g (Kayısı, kiraz ve şeftalide)
Bakır hidroksit %50 WP/WG	500 g (sonbahar) 250 g (ilkbahar)
Bakır oksiklorid %50 WP	800 g (1.dormant ve 2. İlaçlama normal dönemde) (Kayısı, kiraz ve şeftalide)
Bakıroksit %75 WG	200 g (kayısı ve kiraz da)
Bakır hidroksit 537.77 g/l SC	250 ml (Dormant dönemde:500 g) kayısı
Bakır oksiklorid 357.5 g/l SC	675 ml (kayısı ve şeftalide)
Bazik bakır sülfat 193 g/l SC	500 ml (Kayısı)
Bakır sülfat pentahidrat 65.82 SC	125 ml kayısı, kiraz ve şeftali de
Bakır kalsiyum sülfat 20 % WP	625-1250 g (Kayısı)
Bakıf tuzları/yağ ve rosin asitlerinin 51.4 g/l	250-500 ml (kayısıda)
Captan %50 WP	300 gr (kayısı ve şeftali de)
Chlorothalonil 500 g/l SC	200 ml (Kayısı da)
Chlorothanonil 450 g+Carbendazim 100 g. SC	200 ml (Kayısı)
Dodine 400 g/l SC	200 ml (Kayısı da)
Thiram %80 WP	300 g (Şeftali de)
Trifloxystrobin %50 WG	125 g (Kayısı da)
Ziram %76- %80 WG/WP	300 g (Kayısı, şeftali)
Manep %80 WP	300 g (Şeftali de)
Folpet %50 WP	300 g (Şeftali de)