PATATES GÜVESİ (Phthorimaea operculella)

PATATES GÜVESİ (Phthorimaea operculella)

TANIMI VE YAŞAYIŞI 

Kanatları çok dar, vücut ince uzun olup 5-6 mm kadardır. Antenler vücuttan daha uzundur. Ön kanatlar grimsi kahverengi, üzeri koyu kahverengi irili ufaklı noktalıdır. Olgun larva 8–10 mm uzunluğundadır. Larvanın rengi patates yumrularıyla beslenenlerde vücut pembemsi beyaz, yapraklarıyla beslenenlerde yeşil, patlıcan yapraklarını yiyenlerde ise daha koyudur.

Zararlı kışı ambar veya tarlada kalmış patatesler üzerinde larva ve pupa halinde geçirir. İlkbaharda ortalama sıcaklığın 15ºC’ye ulaşması ile (mart sonu nisan başı) erginler çıkar ve yumurta bırakmaya başlar. Kelebekler gece aktiftir. Zararlı yılda 3-8 döl verir.

ZARAR ŞEKLİ, EKONOMİK ÖNEMİ VE YAYILIŞI

Patlıcan, patates, tütün ve domates yapraklarında bulunduğu yaprağın iki epidermisi arasında beslenerek yapraklarda oluşturduğu şeffaf boşluklar daha sonra kahverengine dönüşerek kurur.

Larvalar yumru içine girerek düzgün olmayan galeriler açar. Sert yüzeyli olan bu galerilerin içi beyaz renkte pisliklerle doludur. Galerilerin ağzında ise yumru üzerinde biriken siyah renkteki pislikler ile zararlının varlığı kolayca anlaşılır Zarar görmüş yumrular bakteri ve funguslarla daha çabuk bulaşarak çürürler ve yemeklik olarak kullanılamayacak duruma gelebilir.

Hasat öncesi tarlada yumruya bulaşan zararlı, ambarda uygun şartları bulunca çoğalmaya devam eder.Patates yumrusunda gözlerin zarar görmesi sonucunda, patateslerin tohumluk özellikleri de azalır veya kaybolur.

KONUKÇULARI

Patlıcangiller (Solaneceae) familyası bitkilerinin hemen hepsinde bulunur. En önemli konukçusu patatestir. Patatesin tarla ve ambar zararlısıdır. Patlıcan, tütün, domates ve biberde de görülmektedir.

Bu zararlı, ülkemizin her yerinde yaygındır.

MÜCADELE YÖNTEMLERİ

Kültürel Önlemler

• Patateste boğaz doldurma ve bakım işlemlerinin iyi yapılması gerekir.
• Hasat edilen patatesler tarla kenarında yığın yapılmadan depoya taşınmalı, kelebeklerin yumurta bırakmalarına meydan verilmemelidir.
• Patates depolarındaki pencerelere kelebeklerin geçmeyeceği sıklıkta kafes tellerinin takılmasına, depoya bulaşık çuval ve malzemenin konulmamasına, boş depo temizliğine ve ilaçlamasına özen gösterilmesi gerekir.
• Zararlı 10ºC’nin altında gelişmediğinden, patatesler bu sıcaklığın altında emniyetle depolanabilir.

Kimyasal Mücadele

Patatesin yeşil aksamında patates güvesi zararına rastlanmadığından, tarla döneminde ilaçlama tavsiye edilmemektedir.

Soğutma sistemli veya sıcaklığı 10ºC’nin altında olan depolarda zararlı bulunsa bile gelişememektedir.

Bu şekildeki depolamanın yapılmadığı ve zararlının yoğun olduğu yerlerde depolamadan önce yumru ilaçlaması gerekebilir. Yumrular depoya alınmadan önce ayrıca boş depo ilaçlaması yapılmalıdır.

Bakanlık tarafından yayınlanan “Bitki Koruma Ürünleri” kitabında tavsiye edilen bitki koruma ürünleri ve dozları kullanılır.

Ürününüz bol, kazancınız bereketli olsun.

Zir. Müh. Kübra Eke – Nisan 2021

Kaynak: Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü- Zirai Mücadele Teknik Talimatları Cilt 3