Pamukta Yeşil Kurt

Pamukta Yeşil Kurt

Helicoverpa Armigera

Tanımı, Yaşayışı ve Zarar Şekli

Erginlerin ön kanatları u¨zerinde biri böbrek, diğeri daire şeklinde iki leke bulunur. Dişi ve erkek kelebekler renk olarak farklılık gösterir. Dişi kelebekler kahverengi veya kırmızımsı-kahve, erkek kelebekler ise yeşilimsi kahve veya açık kahverengindedir. Erginler nektar ile beslenir ve zararlı değildir.

Yumurta kubbe biçiminde, ilk bırakıldığında şeffaf, beyaz renkli ve meridyen şeklinde çıkıntılara sahiptir. Bir dişi kelebek 7-16 gu¨n su¨ren ömru¨ boyunca 400- 2000 adet yumurta bırakabilmektedir. Yumurtalar başta genç yaprak ve generatif organlar olmak u¨zere bu¨yu¨me noktaları ve gövdeye teker teker bırakılır. Ancak çok yoğun popu¨lasyonlarda yumurtalar gruplar halinde bırakılabilmektedir. Yumurtadan çıkan larvalar önce yumurta kabuğu ve yaprak epidermisi ile beslenir. Daha sonra bitki içerisinde hareket ederek generatif organlarda beslenmeye devam eder. Ku¨çu¨k larvalar genellikle bitkinin u¨st kısımlarında bulunmakta, larva bu¨yu¨du¨kçe bitkinin alt kesimlerine doğru inmektedir. Bırakılan yumurtalar yaz aylarında 25°C’de ortalama 3 gu¨nde, soğuk koşullarda ise 6-10 gu¨nde açılır.

Yeşil Kurt larvalarının en tipik özelliği olan diken şeklinde ve kıla benzeyen çıkıntılar karakteristik olup bu¨tu¨n larva dönemlerinde çıplak gözle dahi göru¨lebilir. Bu özellikleri nedeniyle Yeşil Kurt larvaları diğer lepidopter larvalarından kolayca ayırt edilebilir. Gelişmesini tamamlayan ve son dönem olan (altıncı dönem) larvada boğum araları şişerek iyice belirginleşir ve larva kıvrılarak hareketsiz kalır. Larva pupa olmak u¨zere toprağa iner ve 6-10 cm derinlikte pupa olur. Pupa su¨resi yazın 2 hafta iken, sonbahar ve ilkbaharda 6 haftadır.

Yeşil Kurt'un biyolojisi ve davranışı ayın fazları ile ilişkilidir. Bu özellik sadece Yeşil Kurt erginleri için geçerli olup diğer lepidopter kelebeklerinde böyle bir durum göru¨lmez. Ergin uçuşları ayın dolunay safhası olan aydınlık dönemde en du¨şu¨k seviyede seyrederken, ayın karanlık döneminde tepe noktasına ulaşmaktadır. Yeşil Kurt, bazı yıllarda salgın yaparak önemli zararlara neden olabilmektedir.

Yeşil Kurt larvaları pamukta genellikle taraklar başta olmak u¨zere çiçek ve koza gibi generatif organlarda beslenerek zararlı olur. Taraklanma döneminde verdiği zarar verim kaybı açısında çok önemlidir. Larvalar tarakların dip kısmından beslenmeye başlar. Zararlı burada bir delik açarak tarağın içerisinde beslenmeye devam eder ve içini tamamen boşalttıktan sonra başka bir tarağa geçer. Zarar gören taraklar zamanla sararır ve döku¨lu¨r. Yumurtadan yeni çıkan larva yapraklarda beslenirse de bu zarar önemli değildir.

Larvalar çiçeklerde beslenir ve zarar gören çiçeklerde döllenme olmadığı için koza oluşmaz. Larva dönemleri ilerledikçe zararlı bitkinin u¨st kısmından aşağıya doğru hareket ederek tarak, çiçek ve kozalarda beslenir. Zarar gören kozalar açılmaz ve bir su¨re sonra da kurur. Sekonder zarar olarak da bu tu¨r kozalar saprofit fungusların etkisiyle çu¨ru¨r.

Doğal Düşmanları

Yeşil Kurt'un, etkili pek çok doğal du¨şmanı bulunmaktadır. Yeşil Kurt larvalarında toplam parazitlenme oranı özellikle ilaçlamanın sona erdiği mevsim sonlarında %60’a kadar ulaşabilmektedir. Ülkemizde tespit edilen doğal du¨şmanları şunlardır;

• Chrysoperla carnea (Steph.) Neur.:Chrysopidae
• Orius albidipennis (Reut.) Hem.:Anthocoridae
• O. laevigatus (Say)
• O. niger (W.) Hem.:Anthocoridae
• O. horvathi (Reut.) Hem.:Anthocoridae
• Geocoris pallidipennis (C.) Hem.:Lygaeidae
• G. megacephalus (R.) Hem.:Lygaeidae
• G. arenarius (Jack.) Hem.:Lygaeidae
• Piocoris luridus Fieb. Hem.:Lygaeidae
• Nabis pseudoferus Rm. Hem.: Nabidae
• Deraeocoris pallens Reuth. Hem.: Miridae
• D. serenus Dgl. Sc. Hem.: Miridae
• Scymnus interruptus (Gze.) Col.: Coccinellidae
• S. apetzoides (Copra) Col.: Coccinellidae
• S. apetzi (Mulsant) Col.: Coccinellidae
• Campylomma diversicornis Reuth. Hem.: Miridae

Kültürel Mücadele

• Zararlı yoğunluğunu du¨şu¨rmek amacıyla hasattan sonra tarlalar geciktirilmeden su¨ru¨lmelidir. Böylece gelecek yıla geçecek olan larvaların besin kaynağı ortadan kaldırılmış, dolayısıyla da popu¨lasyon azaltılmış olur.
• Mu¨navebe uygulanmalıdır. Mısır, domates gibi konukçusu olan bitkilerin ardarda ekiminden kaçınılmalıdır.
• Sınır bitkisi olarak bir sıra hint yağı otu ekilmesi zararlıyı kendine çekmesi bakımından faydalıdır.
• Ayrıca gossypol oranı yu¨ksek ve tu¨ysu¨z çeşitler tercih edilmelidir.

Biyolojik Mücadele

Ülkemizde etkili bir biyolojik mu¨cadele yöntemi henu¨z uygulanmamasına karşın, çok sayıdaki doğal du¨şmanlarını korumaya yönelik önlemlerle zararlı popu¨lasyonu baskı altında tutulabilir. Ancak epidemi yıllarında, bu doğal du¨şmanlar zararlıyı baskı altında tutmakta yetersiz kalmaktadır.

Kimyasal Mücadele

Yeşil Kurt ile başarılı bir mu¨cadelenin ilk koşulu zamanlamanın doğru yapılmasıdır. Bunun için en uygun zaman larvaların ku¨çu¨k olduğu dönemdir. Çu¨nku¨ ileri dönemde larvalar bu¨yu¨mekte ve ilacın larva etkisi azalmaktadır. Yapılacak su¨rveylerde 3m’lik pamuk sırası uzunluğunda ortalama 2 larva bulunduğunda ilaçlı mu¨cadeleye karar verilmelidir. Bırakılan yumurta sayısı arttığı su¨rece ilaçlama geciktirilmeli, ancak bu su¨re Yeşil Kurt larvalarının çok fazla bu¨yu¨mesine imkan verecek kadar da uzun olmamalıdır. İlaçlı mu¨cadelede yu¨ksek etki elde etmek için her dölde yumurtadan yeni çıkmış larvaların çoğunlukta olduğu dönem iyi belirlenmelidir. Larvalar gu¨ndu¨zleri genellikle tarak, çiçek ve koza içinde beslendiklerinden sabah erken saatlerde veya akşam geç saatlerde ilaçlama yapılmalıdır.

Dikkat! Kimyasal Mücadelede Kullanılacak İlaçlar ve Dozları İl/İlçe Müdürlükleri ve reçete yazma yetkisi bulunan kişilerce belirlenmelidir.

Ürününüz bol, kazancınız bereketli olsun.

Zir. Müh. Kübra Eke – Mayıs 2021